Menu
Za anginę dorosłych w 90-95% zachorowań odpowiadają najczęściej wirusy. Najczęściej (ok. 65%) są to rhinowirusy i koronawirusy, ale również mogą to być wirusy RS (ang. respiratory syncytial virus) oraz paragrypy. Tylko w 5-10% przypadków anginy dorosłych są bakterie.
U dzieci wirusy odpowiadają za 70–85% zapaleń gardła i migdałków. Za większość przypadków zapalenia bakteryjnego odpowiada bakteria Streptococcus pyogenes (paciorkowiec β-hemolizujący grupy A – PBHA.
Mówi się, że angina jest chorobą sezonową. Rzeczywiście najwięcej infekcji stwierdza się od późnej jesieni do wczesnej wiosny.
Do zakażenia zarówno w przypadku wirusów jak i bakterii dochodzi drogą kropelkową. Źródłem zakażenia jest chory człowiek, który drogą kropelkową lub przez kontakt bezpośredni (w tym z wydzieliną górnych dróg oddechowych) infekuje innych. Nie u wszystkich muszą wystąpić objawy zakażenia paciorkowcem. U niektórych infekcja potrafi przebiegać całkowicie bezobjawowo.
Wirus anginy wylęga się od 1-6 dni, a chory zaczyna zarażać około 1-2 dni przed wystąpieniem pierwszych objawów do nawet 2-3 tygodni po wystąpieniu pierwszych objawów. Oczywiście jest to zmienna zależna od siły organizmu, jak i samego wirusa.
Zdecydowanie najczęściej zarażamy się od chorego domownika. Jeśli chory przebywa już na skutecznej antybiotykoterapii, przyjmuje się, że po 24 godzinach od rozpoczęcia terapii, przestaje infekować. Chorzy nie przyjmujący antybiotyków, zarażają nawet do 7 dni po ustąpieniu objawów.
Angina wirusowa przypomina bardziej podrażnienie gardła i wszelkie objawy przypominające przeziębienie: ból mięśni, głowy, stawów, osłabienie, niewielka gorączka (nie zawsze), kaszel, chrypka, nieżyt nosa, czasem zapalenie spojówek, jeszcze rzadziej biegunka.
Angina wywołana paciorkowcem Streptococcus Pyogenes (najczęstsze nadkażenie bakteryjne) ma zwykle nagły początek. Najczęściej pojawiają się: silny ból gardła i ból podczas połykania, ból głowy, czasem ból brzucha, nudności i wymioty (raczej u dzieci), a także zwykle wysoka temperatura, zwykle powyżej 38°C. Charakterystycznym objawem są krwiste wybroczyny w postaci czerwonych plamek na błonie śluzowej podniebienia oraz powiększone, tkliwe szyjne węzły chłonne, najczęściej z ropnym, białym nalotem. Anginie paciorkowcowej nie towarzyszy kaszel, ani nieżyt nosa.
Po pierwsze konieczne jest zdiagnozowanie etiologii zapalania gardła: czy jest to nadkażenie bakteryjne czy wirusowe. W przypadku infekcji bakteryjnej leczenie musi oprzeć się na antybiotykoterapii. Czasami rozróżnienie pochodzenia infekcji nie jest tak oczywiste, jak mogłoby się wydawać, stąd wizyta lekarska będzie nieodzowna.
Lekarz diagnozę stawia na podstawie podawanych dolegliwości i badania przedmiotowego (w tym badanie gardła i jamy ustnej, ocena węzłów chłonnych).
Częstość objawów klinicznych była podstawą opracowania skali punktowej wg Centora/McIsaaca określającej prawdopodobieństwo etiologii paciorkowcowej zapalenia migdałków podniebiennych (tab.).
| Objaw kliniczny | Liczba punktów |
|---|---|
| gorączka >38°C | 1 |
| brak kaszlu | 1 |
| powiększone węzły chłonne szyjne przednie | 1 |
| nalot włóknikowy i obrzęk migdałków | 1 |
| wiek: ≤15 lat | +1 |
| wiek: 15–44 lat | 0 |
| wiek ≥45 lat | -1 |
| Interpretacja: 0–1 punktu – leczenie objawowe, 2–3 punktów – wykonuje się szybki test paciorkowcowy; 4–5 punktów – w zależności od objawów – wykonuje się szybki test paciorkowcowy lub lekarz może zalecić antybiotykoterapię. | |
Dodatkowo, jeśli lekarz podejrzewa występowanie u pacjenta anginy paciorkowcowej, wykonuje szybki test na obecność antygenu wobec paciorkow. Jeśli test nie jest dostępny, może zlecić antybiotyk lub pobrać wymaz na badanie bakteriologiczne.
Anginę leczy się objawowo i przyczynowo, w zależności od etiologii zakażenia (bakteryjne, czy wirusowe ). W anginie paciorkowcowej leczenie przyczynowe obejmuje stosowanie antybiotyków, najczęściej penicyliny fenoksymetylowej 10 dni doustnie. Czasem lekarz może zlecić inne antybiotyki. Jeśli angina jest wywołana innymi bakteriami, w zależności od rodzaju bakterii- leczenie także polega na stosowaniu antybiotyków
Leczenie objawowe obejmuje:
Do najczęstszych powikłań anginy paciorkowcowej należą: powikłania ropne ucha, węzłów chłonnych, zatok przynosowych; późne powikłania immunologiczne jak: gorączka reumatyczna i ostre kłębuszkowe zapalenie nerek oraz rzadsze: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i płuc.
